Τη δεκαετία του 1930, οι Αλατσατιανοί – όπως και άλλοι πρόσφυγες από τα μέρη της Μ. Ασίας -όπου κι αν βρίσκονται, ιδρύουν συλλόγους που κατά κανόνα κύριο σκοπό έχουν την μεταξύ των μελών βοήθεια και παροχή διευκολύνσεων για να αντιμετωπίσουν με τον καλλίτερο και τον πιο ανώδυνο -αν είναι αυτό εφικτό- τρόπο τα προβλήματα, που ο ξεριζωμός και η εγκατάσταση στη Μητροπολιτική Ελλάδα αναπόφευκτα δημιουργούν.

Έτσι προκειμένου για τους Αλατσατιανούς του Ν. Ηρακλείου, το έτος 1936 ιδρύεται για πρώτη φορά στο Ηράκλειο Κρήτης σύλλογος με την επωνυμία «ΕΝΩΣΙΣ ΑΛΑΤΣΑΤΙΑΝΩΝ ΝΟΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ» με σκοπό «τη μεταξύ των μελών αλληλοβοήθεια και αλληλεγγύη, την καλλιέργεια σχέσεων τεινουσών πρός εξυπηρέτησιν των κοινωνικών αναγκών». Προέχει η εξομάλυνση των προβλημάτων στην εγκατάσταση και προσαρμογή τους στον νέο τόπο. Η οικονομική ενίσχυση στους πληγέντες από την πλημμύρα του 1937 πρόσφυγες, η δωρεάν διάθεση φαρμάκων και γιατρών στα άπορα μέλη της, η διανομή βοηθημάτων τις εορτές των Χριστουγέννων και του Πάσχα και η νοσηλεία κάποιων ασθενών στην Αθήνα, όταν υπήρχε ανάγκη, ήσαν μερικές από τις δραστηριότητες του συλλόγου αυτού, ενώ συνέβαλε και στην μόρφωση των γόνων των Αλατσατιανών. Με τον πόλεμο του 1940 η δραστηριότητα του συλλόγου ατόνησε.

Κατά τη δεκαετία του 1980, αφού πια ένα μεγάλο μέρος των προσφύγων με τόπο γέννησης κάποια από τις πόλεις της «Μ. Ασίας» έχει φύγει από την ζωή, οι σχέσεις μεταξύ των απογόνων της πρώτης γενεάς προσφύγων αρχίζουν να χαλαρώνουν μιας και η σύνθεση των προσφυγικών συνοικισμών αλλάζει είτε λόγω της εσωτερικής μετανάστευσης, είτε λόγω της ενσωμάτωσής τους στην τοπική κοινωνία. Φυσικό επακόλουθο είναι ο κίνδυνος να χαθεί ο Μικρασιατικός Ελληνικός Πολιτισμός να είναι άμεσος και ορατός. Ιδρύονται τότε σύλλογοι που σκοπό έχουν την διατήρηση των ηθών και εθίμων της πατρίδας και τη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των προσφύγων.
Κατά τη δεκαετία του 1980, αφού πια ένα μεγάλο μέρος των προσφύγων με τόπο γέννησης κάποια από τις πόλεις της «Μ. Ασίας» έχει φύγει από την ζωή, οι σχέσεις μεταξύ των απογόνων της πρώτης γενεάς προσφύγων αρχίζουν να χαλαρώνουν μιας και η σύνθεση των προσφυγικών συνοικισμών αλλάζει είτε λόγω της εσωτερικής μετανάστευσης, είτε λόγω της ενσωμάτωσής τους στην τοπική κοινωνία. Φυσικό επακόλουθο είναι ο κίνδυνος να χαθεί ο Μικρασιατικός Ελληνικός Πολιτισμός να είναι άμεσος και ορατός. Ιδρύονται τότε σύλλογοι που σκοπό έχουν την διατήρηση των ηθών και εθίμων της πατρίδας και τη σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των προσφύγων.
Στις 14.09.1982, μέσα σε κλίμα βαθειάς συγκίνησης και έντονης συναισθηματικής φόρτισης, Οι Αλατσατιανοί Ν. Ηρακλείου Κρήτης, κάθε ηλικίας και από διάφορα μέρη του Νομού, συναντιούνται στο καφενείο του Κ. Μαστρακούλη, στην οδό Γ. Διλβόη, στην περιοχή Τεκέ ή Αμπελόκηποι (μετέπειτα Ν. Αλάτσατα) με σκοπό την ίδρυση ενός συλλόγου «που θα έσμιγε όλους εκείνους που κατάγονταν από τα Αλάτσατα της Μ. Ασίας και τη διατήρηση και διάδοση των ηθών και εθίμων των πέραν του Αιγαίου αλησμόνητων πατρίδων της Μ. Ασίας».

Ιδρύεται έτσι ξανά σύλλογος με την επωνυμία «ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΛΑΤΣΑΤΙΑΝΩΝ Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ» με έδρα τα σημερινά Νέα Αλάτσατα Νομού Ηρακλείου και με προστάτιδα του την Παναγία των Εισοδίων σε ανάμνηση της Παναγίας των Αλατσάτων. Ο Σύλλογος άνοιξε τα πρώτα γραφεία του στη Λεωφόρο Κνωσού και Γεωργίου Διλβόη γωνία, στα καταστήματα ιδιοκτησίας Κωστούλας Φαρδούλη και Αλέκου Δανδάλη, που ευγενικά παραχώρησαν για τις στεγαστικές του ανάγκες, χώροι που χρησιμοποιήθηκαν επίσης για πολλές από τις εκδηλώσεις του στο επόμενο διάστημα.